چهار شنبه سوری یا چهار شنبه سوزی

اگر به واژه سور نگاهی بیاندازیم درخواهیم یافت که هم به گویشی نشان از رنگ سرخاست هم جشن و پایکوبی است. بزرگترین آرزوی مردمان در این جشن و پایکوبی ها پاک شدن و تندرستی گرفتن از آتش پاک گرم است و خواهان از میان بردن رنگ پریدگی - زردی و بیماری ها هستند.همه سنت‌ها، ترانه‌ها، باورها و مراسمی که مردمان نواحی گوناگون در این شب انجام می‌دهند، با وجود تفاوت‌هایی که با یکدیگر دارند، در یک ویژگی با هم همسانند: "راندن ناپاکی‌ها و بدی‌ها". ترانه‌ها و باورهایی که به بلاگردانی، راندن چشم شور، گره‌ گشایی، آجیل مشکل‌ گشا و مانند این می‌پردازند و همچنین سوزاندن شاخه‌های خشکیده و علف‌های هرز باغ‌ها و مزارع در نواحی روستایی، همگی نشان از پیوند این آیین با خانه‌تکانی، زدودن ناپاکی‌ها و آمادگی برای زایش دوباره گیتی است. 

در ایران قدیم در این روزهمگان به گردآوری اندوخته هایی از چوب های شان می پرداختند و آن اندوخته ها را بر بالای بام های و بر سر راه ها انبوه می کردند و بچه ها به همراهی نوجوانان به گردآوری بوته ها برای روشن کردن و جان دادن به آتش های بزرگ می پرداختند. زیبایی این آیین بر همکاری همگانی بوده زیرا که از مهم ترین کارهای فرهنگی و سنت های ما همکاری است. همه با یاری یکدیگر آتش بزرگی را پس از فرو نشستن خورشید تا برآمدن آفتاب روشن نگه می داشتند. در کنار این انبوه آتش که پشت بام ها و راه ها را روشن نگه می داشت بوته هایی کوچک تر هم به درازای یکدیگر می افروختند.

آیین‌های چهارشنبه سوری منحصر به آتش‌ افروزی نیست؛ بلکه مراسم پیوسته دیگری همچون آماده کردن دسته‌جمعی خوراک، خواندن سرودهای ویژه، قاشق‌ زنی، فال‌ گوش ایستادن، ترتیب دادن بازی‌های گروهی و نمایش‌ های سنتی هم دارد که امروزه به جای آن به سوزاندن لاستیک و انفجارهای مهیب و تباهی گذرهای شهر می‌پردازند. شیوه امروزی این جشن در شهرهای بزرگ هیچ ارتباطی با چهارشنبه‌ سوری نداشته و تنها نام آن را بر خود دارد.